آیا منطقه قره‌سو می‌تواند دوباره به ایران برگردد؟| گفتگو با سلیمی‌نمین

پایگاه رهنما:

در هفته‌های گذشته شاهد تحولاتی در مناطق شمال غرب کشور و همسایگان ایران در این منطقه بودیم. در سالگرد جنگ 44روزه قره‌باغ و همزمان با اقدام آذربایجان و ترکیه برای مسدود کردن مرز میان ایران و ارمنستان و از سوی دیگر، نفوذ اسرائیل در آذربایجان، ارتش جمهوری اسلامی اقدام به برگزاری مانوری در مناطق شمال غربی با عنوان "فاتحان خیبر" کرد.

از سوی دیگر در روزهای گذشته بحثی در رسانه‌ها مطرح شده بود که شاید علت ریشه این اختلافات مرزی در واگذاری بخشی از خاک ایران به دولت ترکیه در دوران آتاتورک باشد، اقدامی که رضاشاه در واگذاری منطقه قره‌سو به ترکیه کرد موجب شد دسترسی ایران به بخشی از رود ارس و خاک ارمنستان مسدود شود.

در همین زمینه گفت‌وگویی تصویری با آقای سلیمی‌نمین مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران داشتیم که بخش‌هایی از متن این‌گفتگو را می‌خوانید:

عباس سلیمی‌نمین مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران در گفت‌‌وگو با تسنیم درباره تحولات شمال غرب کشور، اظهار داشت: ناسیونالیسم و پان‌ترکیسم تولید صهیونیست‌ها است و آنها برای آنکه بتوانند بر مناطق مختلف اشراف داشته باشند، به این نوع حرکت‌های ناسیونالیستی دامن می‌زنند.

وی افزود: امروز ناسیونالیسم خریداری ندارد و نمی‌تواند موجب رشد یک کشور و منطقه شود بلکه اهداف تضعیف یک کشور را دنبال می‌کند. غیر از صهیونیست‌ها که تلاش می‌کنند با اقلیت‌ها ارتباط بگیرند، کسی به‌دنبال ترویج این افکار نیست و تنها جماعتی که بیشترین سود را از ناسیونالیسم می‌برند، صهیونیست‌ها هستند.

این پژوهشگر تاریخ معاصر در ادامه به اقدامات افرادی همچون علی‌اف و تلاش آنها برای ترویج پان‌ترکیسم اشاره کرده گفت: حیدر علی‌اف یکی از عناصر دون‌پایه .K.G.B بود. وی جنایت‌های زیادی در حق برادران آذریِ از ایران جداشده کرد؛ این انسان‌های بی‌هویت بدترین ظلم‌ها را برای بی‌هویت کردن جمهوری‌های اقماری شوروی کردند تا هویت شیعی و اسلامی آنها لگدمال شود.

سلیمی‌نمین ادامه داد: وی در دوران تسلط مارکسیسم خوش‌رقصی‌های زیادی کرد که حتی مارکسیست‌های مسکو این کارها را نمی‌کردند. امثال وی مساجد را تبدیل به مشروب‌خانه و طویله می‌کردند؛ چنین فردی بعد از فروپاشی شوروی، بدون اراده مردم توانست تسلط پیدا کند و بعد از چند ماه از مرگش جنازه وی را مخفی کردند تا پسرش را به قدرت برسانند. 

وی با بیان اینکه امروزه پان‌ترکیسم می‌تواند منشأ فتنه‌ها و تنش باشد و باید آن را در نطفه خفه کرد؛ اظهار داشت: امروز خوشبختانه به‌دلیل هوشیاری نظام جمهوری اسلامی نمی‌خواهیم برادران ما در آن منطقه بازیچه‌ نقشه‌ای قرار بگیرند که سرچشمه‌اش جای دیگری است. ما علاقه‌مندی برادران آذری را که از ایران جدا شدند شاهد بودیم و در آستانه فروپاشی شوروی مردم آن سوی ارس خود را به آب زدند که به ایران برسند و حتی چندین نفر در این راه جان خود را از دست دادند و افراد زیادی در آب غرق شدند. وقتی این جماعت را با امثال علی‌اف مقایسه می‌کنیم می‌بینیم چقدر تفاوت میان علائق برادران آذری ما که بالاجبار بر اثر فشارهای بیگانگان از ایران جدا شدند با عناصر بی‌هویت زیاد است.

مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران درباره منطقه قره‌سو که ترکیه و را به نخجوان متصل می‌کند و در دوران رضاشاه به ترکیه واگذار شده بود و امکان بازپس‌گیری آن، اظهار داشت: قطعاً باید این اقدام صورت بگیرد و رضاشاه حق نداشته است قسمتی از خاک ایران را به افرادی که خود را پرچمدار پان‌ترکیسم می‌دانند بدهد. از آنجایی که امروز بیش از گذشته اقدام خائنانه رضاشاه مشخص می‌شود، باید در این زمینه بحثی را در محافل بشری و افکار عمومی دنبال کنیم. ما هرگز نباید به اقدامی که ضد ایرانیان و حتی ضد بشری و ترویج ناسیونالیسم می‌کند پایبند باشیم.